Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi
Neler Kişisel Mal Olabilir?
Yeni Türk Medeni Kanunu’nun kabulü ile evlilikte yasal mal rejiminin edinilmiş mallara katılma rejimi olacağı belirlenmiştir. Edinilmiş mallara katılma rejimi eşlerin edinilmiş malları ile kendi kişisel mallarını kapsar. Kanunun 219. maddesine göre edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcı:
En çok görülen şekil, edinilmiş mallara katılma rejiminin evlilik ile başlamasıdır. Kişiler evlilik akdini imzaladıklarında, mal rejimi sözleşmesine dayanarak diğer mal rejimlerinden birini seçmemiş olmaları durumunda yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi evlilik tarihinden itibaren başlayacaktır. İkinci olarak, eşler yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi dışında mal rejimi sözleşmesine dayanarak seçimlik mal rejimlerinden herhangi birini seçmiş dahi olsalar; başka bir mal rejimi sözleşmesi ile edinilmiş mallara katılma rejimini seçebilirler. Son olarak eşlerden birinin talebi ile aralarındaki mal rejimi haklı sebeplerin varlığına dayandırılarak hakim tarafından mal ayrılığı rejimine dönüştürülmüş olabilir. Haklı nedenlerin ortadan kalkmasından sonra eşlerden birinin talebi ile hakim önceki mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi geçilmesine karar verir. Bu durumda, eşler arasındaki edinilmiş mallara katılma rejimi karar tarihinden itibaren işlemeye başlar.
- Mal rejimi tasfiyesi ise her bir eşin edinilmiş malları ve kişisel malları belirlenerek yapılır.
Neler Kişisel Mal Olabilir?
- Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya: Cep telefonu, bir eşe ait ziynet eşyası gibi eşyalar kişisel kullanıma yarayan eşya olarak kabul edilir. Ancak bu noktada karıştırılmaması gereken önemli bir husus bulunmaktadır. Eğer değerli bir bileklik, yüzük vb. yatırım amaçlı alınmışsa, o eşya edinilmiş mal sayılırken bir eşin kişisel kullanıma tahsis edilmişse bu kez kişisel mal sayılır.
- Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri: Bireylerin karşılıksız olarak edindiği malvarlığı değerleri kişisel mal sayılır. Ayrıca evlendikten sonra miras yoluyla kazanılanlar da kişisel maldır, edinilmiş mal sayılmaz.
- Manevî tazminat alacakları: Konu itibariyle de çoğunlukla kişiye sıkı suretle bağlı haklardan doğması nedeniyle manevi tazminat alacakları da kişisel mal sayılır.
- Kişisel mallar yerine geçen değerler: Kişisel bir malın satım bedeli veya o satım bedeliyle edinilmiş her mal yine kişisel mal sayılır.
Neler Edinilmiş Mal Olabilir?
- Çalışmasının karşılığı olan edinimler: Evlilik boyunca çalışılarak kazanılmış her türlü edim (transfer ücreti, kârı, aylığı) edinilmiş mal sayılır.
- Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler: İşsizlik maaşı, emeklilik ikramiyesi, kıdem tazminatları, ihbar tazminatları gibi ödemeler de edinilmiş mal olarak kabul edilir.
- Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar: İş kazası, trafik kazası vb. nedenlerle meydana gelen çalışma gücünün kaybı nedeniyle elde edilen tazminatlar edinilmiş maldır.
- Kişisel mallarının gelirleri: Evlenmeden önce edinilmiş bir taşınmazın kira geliri, bankada bulunan birikimin yasal faizi vb. gibi kişisel malların gelirleri de edinilmiş mal sayılır.
- Edinilmiş malların yerine geçen değerler: Edinilmiş bir malın satışı ile elde edilmiş her türlü edim yine kişisel mal olarak kabul edilmektedir.
Önemle belirtilmesi gereken bir diğer husus da, eşlerden birinin bir malın kendi kişisel malı olduğunu ispatlayamadığı takdirde o malın, edinilmiş mal sayılacağıdır.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi:
Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerden birinin ölümü, evlenmenin butlanına veya boşanmaya karar verilmesi, eşlerin başka bir mal rejimini kabul etmeleri, mahkeme tarafından olağanüstü mal rejimine veya ayrılığa karar verilmesi, alınan gaiplik kararı gibi sebeplerle sona erer.
